Bier van de Week

Bierweek 17-12: Saison

Kevin van Hoorn

Saison / Farmhouse Ale / Belgian-Style Saison / Lichte Saison

Deze week staat de Saison op de planning. Een Saison is bierstijl die zijn oorsprong in Henegouwen, Wallonië (een provincie in het zuiden van België) vindt. Saison is een Frans wordt voor 'Seizoen', het heeft deze naam omdat het vroeger een seizoensbier was. Het bier werd in de winter gebrouwen en in de zomer gedronken door seizoensarbeiders (les saisonniers) die hielpen oogsten, het bier had toen een lichter alcoholpercentage (3 - 4%) en werd extra gehopt om de houdbaarheid te verbeteren. Tegenwoordig zit het alcoholpercentage op 5,5 tot 6,7% alcohol, bij bierkeuringen wordt er nog onderscheid gemaakt met een zogenaamde 'Sterke Saison', die meer alcohol mag bevatten.

Een Saison heeft overlappende kenmerken met een Geuze door het zurige, scherpe en vaak muffig of kelderachtig karakter. Deze karaktereigenschappen zijn ook terug te vinden in de geur, smaak en afdronk. Naast deze eigenschappen zijn er ook de bloemige en citrusachtige hopgeuren, soms kruidig en iets fruitig. De nasmaak is bitter of droog tot lichtzoet. Een Saison wordt vergist bij hogere temperaturen waardoor er hogere alcoholen en fruitige geuren vrijkomen. Vaak wordt de vergisting gedaan met het Dupont gist, dit is afkomstig van brasserie (Frans voor brouwerij) Dupont, dat misschien wel de bekendste Saison is. Een Saison, en dan met name Dupont gist, kan omgaan met absurd hoge vergistingstemperaturen, 29 tot 35 graden is niet uitzonderlijk. Kleine brouwerijen of thuisbrouwers gebruiken toch vaak 18 - 24 graden om niet teveel ongewenste geuren en zoetheid te creëeren.

Naast de overlappende kenmerken heeft een Saison ook tegenstellingen met een Geuze, zo heeft het bijvoorbeeld geen spontane vergisting en is het absoluut minder zuur. Het zuur dat in een Saison zit is afkomstig van de kleine 'wilde' giststrengen in de gistsamenstelling. Een Saison (wat een Frans woord is) is niet de benaming in Frankrijk, hier noemen ze het een 'bières de garde', wat eigenlijk meer de lading dekt. De omschrijving 'Farmhouse Ale' doet eigenlijk hetzelfde, het is een bier wat op boerderijen gemaakt werd in de winter, toen het rustiger was op het land. Frankrijk heeft zelf ook tegenhangers van de Saison, die niet echt binnen de stijl vallen, ze zijn zachter, zoetiger, bevatten meer mout een soms een toets van zoethout. Het is 1 van de weinige bovengistende bieren in Frankrijk, hier is het gros vaak ondergistend.

Voor de brouwers, het is toegestaan om in dit lichtgekleurde bier nog andere granen naast gerst toe te voegen, zoals tarwe of haver. Dit mag absoluut niet overheersen. Daarnaast is het tegenwoordig in om een Saison te dryhoppen. Brasserie Dupont doet dit al sinds 2010 met de 'Saison Dry Hopping', hierbij wordt er hop in de nagisting toegevoegd. Dupont zelf varieert elk jaar met een andere hopsoort. De hoppige smaken komen mooi naar boven omdat er in die streken van België hard (kalkachtig) water uit de grond komt die deze versterkt. Zoals Loek Esser schreef op somethingfermenting.com: "Saison is op dit moment nog steeds een beetje een ondergeschoven kindje maar verdient wat mij betreft meer. Als je van IPA’s houdt, dan kan je een goede saison ook wel waarderen denk ik. En wat let je om een saison als een IPA te hoppen? Ik ben benieuwd."

Een aantal voorbeelden van een Saison zijn: